Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności w szczególności z tytułu:

• • odsetek, praw autorskich i pokrewnych, za użytkowanie urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej,
  • opłat za świadczone usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej, sportowej,
  • usług doradczych, księgowych, reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze,
  • a także z tytułu niektórych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowej,
  • dywidend oraz innych przychodów (dochodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Polski

– zasadniczo są zobowiązani jako płatnicy pobierać w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat.

Wątpliwości płatników w związku z poborem podatku u źródła – opis problemu

W określonych sytuacjach płatnik może skorzystać ze zwolnienia na podstawie ustawy, zastosować stawkę podatku wynikającą z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobrania podatku zgodnie z taką umową. Jest to możliwe pod warunkiem udokumentowania siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji podatkowej. Przy weryfikacji warunków zastosowania innej stawki podatku wynikającej z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, płatnik jest obowiązany do dochowania należytej staranności.

Szczególną procedurę poboru podatku u źródła, przewiduje art. 26 ust. 2e ustawy o CIT, który stanowi, że jeżeli łączna kwota wypłacanych należności (z tytułów określonych w art. 21 ust 1. pkt 1 oraz art. 22 ust.1 ustawy o CIT) na rzecz tego samego podatnika – podmiotu powiązanego, przekroczyła w roku podatkowym obowiązującym u wypłacającego te należności łącznie kwotę 2 000 000 zł, płatnicy będą zobowiązani pobrać w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat według stawki podatku określonej w Ustawie o CIT od nadwyżki ponad kwotę 2 000 000 zł (19% lub 20%).

Jednak na podstawie art. 26 ust. 7a Ustawy o CIT, powyższego mechanizmu „pay and refund” nie stosuje się, jeżeli płatnik złożył oświadczenie, że:

• • posiada dokumenty wymagane przez przepisy prawa podatkowego dla zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania;
  • po przeprowadzeniu weryfikacji – z zachowaniem należytej staranności – nie posiada wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności wykluczające możliwość zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Z danych statystycznych dotyczących ilości złożonych deklaracji wynika, że płatnicy podatku u źródła złożyli 1 769 oświadczeń w 2022 roku, a w I kwartale 2023 roku już 866 oświadczeń na formularzu WH-OSC.

Przedmiotowe oświadczenie płatnika o spełnieniu warunków do niepobrania podatku, zastosowania zwolnienia bądź innej stawki podatku, płatnik jest obowiązany złożyć do organu podatkowego (formularz WH-OSC do naczelnika Lubelskiego Urzędu Skarbowego w Lublinie, a WH-OSP do naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika), nie później niż ostatniego dnia drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do przekroczenia kwoty 2 000 000 zł.

Stanowisko Ministerstwa Finansów

W takim przypadku, płatnicy powinni mieć na względzie terminowość wypełniania obowiązków z zakresu poboru podatku u źródła, bowiem jak wskazuje Ministerstwo Finansów w Interpelacji nr 39620 z dnia 22 marca 2023 roku w sprawie systemu poboru podatku u źródła:

Złożenie przez płatnika oświadczenia po wskazanym w Ustawie o CIT terminie uznać należy za nieskuteczne. Nie wywołuje ono zatem skutku w postaci wyłączenia stosowania mechanizmu „pay and refund” w stosunku do dokonywanych na rzecz nierezydenta w tym roku podatkowym płatności.

Należy zaznaczyć, że omawiane oświadczenie płatnika może złożyć jedynie kierownik jednostki w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości, a w przypadku gdy jednostką kieruje organ wieloosobowy – wyznaczona osoba wchodząca w skład tego organu. Jednocześnie MF nie rozważa dopuszczenia składania oświadczenia WH-OSC przez pełnomocnika.

Autor: Marta Kiryczuk – Konsultant podatkowy