W ostatnich dniach dużo niepokoju pośród spółek, które podjęły decyzje o zmianie formy opodatkowania wywołał wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w którym wskazano, że przejście na estoński CIT w trakcie roku podatkowego możliwe jest pod warunkiem zamknięcia ksiąg rachunkowych i sporządzenia sprawozdania finansowego przed złożeniem zawiadomienia o przejściu na tzw. „estoński CIT”, co w ocenie ICT nie jest prawidłowe.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 29 sierpnia 2023 r., sygn. III SA/Wa 1335/23 orzekł, że: „Spółka przechodząca na CIT estoński w trakcie roku musi najpierw zamknąć księgi i sporządzić sprawozdanie finansowe. Zawiadomienie o zmianie składa do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku, w którym będzie objęta ryczałtem, przy czym zawiadomienie musi korelować czasowo z dokonaniem pozostałych czynności – zamknięciem ksiąg i sporządzenia sprawozdania. Nie sposób twierdzić, że dokonanie tych czynności może zostać dokonane w czasie późniejszym, poprzez odwoływanie się do przepisów ustawy o rachunkowości, która to miałaby odwlekać w czasie obowiązek wynikający z art. 28j ust. 5 ustawy o CIT. Zarzuty Strony w tym zakresie są nieuzasadnione.” Tym samym WSA podzielił stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zawarte w interpretacji indywidualnej z dnia 15 marca 2023 r. nr 0114-KDIP2-2.4010.40.2023.1.AS.
Zgodnie z art. 28j ust. 5 ustawy o CIT zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek może zostać złożone również przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego, jeżeli na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem podatnik zamknie księgi rachunkowe oraz sporządzi sprawozdanie finansowe zgodnie z przepisami o rachunkowości. W tym przypadku księgi rachunkowe otwiera się na pierwszy dzień miesiąca opodatkowania ryczałtem.
Zatem w ocenie ICT, analogicznie jak w przypadku przejścia na estoński CIT po zakończeniu roku podatkowego, podatnik w pierwszej kolejności zamyka księgi na dzień bilansowy, następnie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego złoży zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem i na końcu – w okresie trzech miesięcy od dnia bilansowego sporządzi sprawozdanie finansowe i przedstawi je właściwym organom na podstawie art. 52 ust. 1 UoR.
Wskazać należy, iż przepis art. 28j ust. 5 ustawy o CIT nie stanowi odstępstwa od reguł dotyczących przejścia na estoński CIT wyrażonych w przepisach art. 28j ust. 1 ustawy o CIT, z tym jedynym wyjątkiem, iż na podstawie art. 28j ust. 5 podatnik ma możliwość przejścia na estoński CIT w zasadzie w każdej chwili, pod warunkiem, że najpierw zamknie księgi, następnie złoży stosowne zawiadomienie i na końcu sporządzi sprawozdanie finansowe w ciągu trzech miesięcy od dnia zamknięcia ksiąg.
Art. 28j ust. 5 ustawy o CIT stanowi wyraźnie, że sprawozdanie finansowe sporządzane jest „na dzień” oraz „zgodnie z przepisami o rachunkowości”, zatem wykładnia powyższego przepisu prowadząca do wniosku, iż podatnicy, którzy chcieliby przejść na estoński CIT mają niecały miesiąc na sporządzenie sprawozdania jest bardzo polemiczna.
Wykładnia zastosowana przez WSA w Warszawie jest na tyle kontrowersyjna, iż spotkała się z szerokim niezadowoleniem środowiska doradców podatkowych, czego skutkiem było skierowanie przez Dziennik Gazeta Prawna (DGP) pytania do Ministerstwa Finansów. W odpowiedzi na pytanie DGP, MF wskazał, że: „Ministerstwo Finansów stoi na stanowisku, że termin na sporządzenie sprawozdania finansowego określa ustawa o rachunkowości, natomiast termin złożenia zawiadomienia ZAW-RD został określony w art. 28j ust. 1 pkt 7 ustawy CIT. Są to dwa niezależne od siebie terminy. Art. 28j ust. 5 ustawy CIT nakłada na podatnika obowiązek zamknięcia ksiąg oraz sporządzenia sprawozdania finansowego na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem, lecz nie precyzuje, w jakim terminie sprawozdanie finansowe powinno zostać sporządzone, w tym, czy powinno zostać sporządzone przed, czy po upływie terminu na złożenie zawiadomienia ZAW-RD. W zakresie zasad, w tym terminu na sporządzenie sprawozdania finansowego, art. 28j ust. 5 ustawy CIT wprost odwołuje się do ustawy o rachunkowości. Termin na sporządzenie sprawozdania finansowego w żaden sposób nie modyfikuje terminu na złożenie zawiadomienia ZAW-RD. Innymi słowy, treść art. 28j ust. 5 ustawy CIT nie modyfikuje terminu na sporządzenie sprawozdania finansowego ani nie wymaga, aby zostało ono sporządzone przed złożeniem zawiadomienia ZAW-RD. Informujemy również, że zostały wydane jedynie dwie interpretacje indywidualne, w których dyrektor KIS uznał, że przed złożeniem zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem (ZAW-RD) należy zamknąć księgi i złożyć sprawozdanie finansowe. W obu sprawach WSA oddalił skargę podatnika. Obecnie KIS prezentuje stanowisko zgodne z poglądem wyrażonym na wstępie, tj. korzystnym dla podatników, którzy dokonali wyboru tzw. estońskiego CIT w trakcie roku podatkowego. Interpretacje te zostaną zweryfikowane przez szefa KAS pod względem ich prawidłowości w trybie art. 14e par. 1 pkt 1 ustawy – Ordynacja podatkowa[1]”.
Wprawdzie powyższe stanowisko Ministerstwa Finansów nie ma charakteru wiążącego dla organów interpretacyjnych, jednakże pozostaje mieć nadzieję, iż w przyszłości Dyrektor KIS weźmie pod uwagę wskazówki Ministerstwa Finansów w zakresie stosowania przepisu art. 28j ust. 5 ustawy o CIT.
Autor: Karol Klauziński – Doradca podatkowy nr wpisu 14 276
[1] „Ministerstwo ratuje „estońskie” Spółki z opałów” Dziennik Gazeta Prawna, 12 października 2023, nr 198(6112).
