Przeprowadzanie korekt rentowności jest mechanizmem powszechnie stosowanym w praktyce podatkowej w ramach grup kapitałowych. Zastosowanie korekty umożliwia dostosowanie poziomu ceny transferowej w transakcji do rynkowego poziomu rentowności.

Korekta cen transferowych w świetle art. 11e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest działaniem retrospektywnym co oznacza, iż odnosi się do dokonywanych w przeszłości rozliczeń pomiędzy podmiotami powiązanymi.

Korekta rentowności odnosi się zatem do poziomu rentowności uzyskiwanego przez podmioty prowadzące podobne transakcje.

Korekta cen transferowych ma zmieniać wysokość osiągniętych przychodów lub poniesionych kosztów uzyskania przychodów oraz powinna być ujmowana w okresie rozliczeniowym, którego dotyczy.

Korekta cen transferowych jest możliwa jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

1. w transakcjach kontrolowanych realizowanych przez podatnika w trakcie roku podatkowego ustalone zostały warunki, które ustaliłyby podmioty niepowiązane;
2. nastąpiła zmiana istotnych okoliczności mających wpływ na ustalone w trakcie roku podatkowego warunki lub znane są faktycznie poniesione koszty lub uzyskane przychody będące podstawą obliczenia ceny transferowej, a zapewnienie ich zgodności z warunkami, jakie ustaliłyby podmioty niepowiązane, wymaga dokonania korekty cen transferowych;
3. w momencie dokonania korekty podatnik posiada oświadczenie podmiotu powiązanego lub dowód księgowy potwierdzające dokonanie przez ten podmiot korekty cen transferowych w tej samej wysokości co podatnik;
4. istnieje podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych z państwem, w którym podmiot powiązany, o którym mowa w pkt 3, ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd.

Warunek nr 1 ma zapobiec sytuacji, w której podatnik w trakcie roku ustala cenę nierynkową, następnie korygując wynik do wynagrodzenia rynkowego. Zatem podstawowym warunkiem umożliwiającym przeprowadzenie korekty cen transferowych jest dysponowanie dokumentem który potwierdza, iż na moment rozpoczęcia transakcji ustalone warunki były warunkami rynkowymi.

Powyższy zabieg ma chronić interesy skarbu państwa i zapobiegać świadomemu stosowaniu nierynkowych cen np. w celu poprawy płynności finansowej poprzez kupowanie towarów po zaniżonych cenach.

Analizę porównawczą przygotowaną w formule ex-ante wskazuje się jako podstawowy dokument potwierdzający, iż transakcja jest realizowana na warunkach rynkowych.

Kolejnym warunkiem jest wystąpienie okoliczności, na które podatnik nie miał wpływu w trakcie roku, a które przyczyniły się do zmiany warunków realizacji transakcji.

Jako taką okoliczność można wskazać przykładowo zmianę rynkowych cen podstawowych surowców lub materiałów.

Niedopuszczalną jest sytuacja, w zakresie której korekta cen transferowych zostanie dokonana jednostronnie, ponieważ może to doprowadzić do ekonomicznego podwójnego opodatkowania lub podwójnego nieopodatkowania dochodów. Stąd też wymaganym jest posiadanie oświadczenia podmiotu powiązanego o dokonaniu korekty.

Należy zauważyć, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym nie określają formy takiego oświadczenia.

Ostatni warunek jest taki, iż korekty można dokonać jedynie z podmiotami powiązanymi, z którymi istnieje podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych z tym państwem.

Co istotne, w sytuacji, w której podatnik dokonuje korekty in plus wystarczającym jest spełnienie tzw. warunków podstawowych (nr 1 i nr 2). W przypadku korekty in minus należy spełnić wszystkie warunki łącznie.

W świetle powyższego można wywieść ogólną zasadę, iż korektą cen transferowych w rozumieniu art. 11e ustawy nie jest błąd rachunkowy ani oczywista omyłka, jak również korekta przeprowadzana z innych przyczyn takich jak rabaty, upusty, reklamacje ilościowe oraz jakościowe, zwrot towarów, rabaty wolumenowe.

Należy również pamiętać, iż o dokonaniu korekty cen transferowych należy poinformować w informacji o cenach transferowych TPR. Jeżeli korekta cen transferowych jest dokonana po upływie terminu złożenia informacji TPR, należy złożyć korektę formularza.

Równocześnie należy pamiętać, iż mimo zastosowania korekty cen transferowych, organy podatkowe nadal mają (na podstawie art. 11c ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) prawo do zakwestionowania dokonanej korekty w sytuacji, jeżeli zaistnieją przesłanki do stwierdzenia, że podatnik np. celowo stosował w trakcie roku ceny w znaczący sposób odbiegające od poziomu rynkowego.

Autor: Beata Rawa-Miszczuk – Partner