W dniu 10 lutego 2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu orzekł w sprawie objęcia podatkiem u źródła płatności za usługi ubezpieczeniowe (sygn. akt I SA/Po 580/22).
Stan faktyczny
W przedstawionym stanie faktycznym Spółka nabywa szereg usług w zakresie ubezpieczeń, również od podmiotów niemających siedziby ani zarządu na terytorium Polski. Ubezpieczenia dotyczą ochrony prawnej, odpowiedzialności cywilnej, majątku, szkód, mienia i przerw w działalności gospodarczej.
Spółka wniosła do sądu skargę na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 czerwca 2022 r., w której organ uznał, że usługa ubezpieczenia ma charakter podobny do gwarancji, ponieważ istotą zawarcia umowy ubezpieczenia jest zagwarantowanie ubezpieczanemu przez ubezpieczyciela określonych świadczeń na wypadek wystąpienia określonych zdarzeń.
Zdaniem Sądu skarga okazała się zasadna. Sąd uznał, że kluczowa dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy jest wykładnia zwrotu “świadczeń o podobnym charakterze” i pokreślił istnienie istotnych różnic w rozumieniu pojęcia ubezpieczenia i gwarancji na poziomie językowym oraz fakt, że wnioski o podobieństwie umów ubezpieczenia do umów gwarancji są zbyt daleko idące i wykraczają poza ramy wykładni językowej art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p., jak również poza zakres wykładni celowościowej i systemowej (NSA w wyroku z 17 sierpnia 2021 r., II FSK 587/21).
Podsumowanie
W przytuczonym wyroku NSA podkreślił, że na gruncie języka potocznego gwarancja oznacza zarówno zapewnienie, że coś nastąpi, bądź jest prawdziwe, jak również odnosi się do zobowiązania producenta do naprawy lub wymiany nabytego towaru w przypadku ujawnienia się jego wad. Przez ubezpieczenie natomiast należy rozumieć umowę zawartą z wyspecjalizowanym podmiotem, której celem jest otrzymanie odszkodowania tytułem szkody powstałej na skutek określonego rodzaju zdarzeń.
W uzasadnieniu wyroku wskazano ponadto, że umowa ubezpieczenia jest zawsze umową dwustronną, której stroną musi być firma ubezpieczeniowa, natomiast w umowie gwarancji mogą występować trzy podmioty, ponieważ jej beneficjentem może być podmiot trzeci nie będący stroną umowy gwarancyjnej. Charakterystyczną cechą umowy ubezpieczenia jest zobowiązanie się przez ubezpieczającego do opłacenia składki, co nie występuje w przypadku gwarancji.
Jednocześnie podkreślono, że dokonując wykładni art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p. należy odnieść się również do art. 15e ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p. (w brzmieniu obowiązującym do 1 stycznia 2022 r.). Zgodnie ze wskazanym przepisem, podatnicy byli obowiązani wyłączyć w określonego rodzaju sytuacjach z kosztów uzyskania przychodów koszty usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze. Przepis ten analogicznie jak art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p. zawierał katalog otwarty. Należy jednak zauważyć i podkreślić, że dokonując przykładowego wyliczenia kosztów objętych postanowieniami art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawodawca wprost wskazał na koszty ubezpieczeń i gwarancji – wprowadził rozróżnienie na oba rodzaje usług, wykluczające możliwość uznania ubezpieczenia jako świadczenia o podobnym charakterze do gwarancji.
Warto pamiętać
Podmioty wskazane w art. 26 ust. 1 u.p.d.o.p. wypłacające należność z tytułu usług ubezpieczeniowych zgodnie z najnowszym wyrokiem WSA nie mają obowiązku pobierać podatku u źródła.
Powyższy wyrok przeczy stanowiskom organów podatkowych jednocześnie utrwalając korzystną dla podatników linię orzeczniczą Sądów Administracyjnych w przedmiotowym zakresie.
Autor: Magdalena Świątkiewicz – Starszy konsultant podatkowy
