Wprowadzenie do zagadnienia
Ulga na robotyzację to jedno z narzędzi mających na celu wsparcie rozwoju polskich przedsiębiorstw poprzez automatyzację procesów produkcyjnych. Coraz więcej podmiotów prowadzących działalność inwestuje w nowoczesne technologie, które mają na celu zwiększenie efektywności i konkurencyjności. Jednak, jak pokazuje niedawna interpretacja indywidualna, nie wszystkie wydatki mogą zostać rozpoznane jako koszt kwalifikowany podlegający odliczeniu w ramach ulg podatkowych.
W maju 2024 r. X Sp. z o.o., zajmująca się produkcją opartą na innowacyjnych technologiach, zwróciła się do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (DKIS) z pytaniem o możliwość skorzystania z ulgi na robotyzację. Spółka nabyła w 2023 r. szereg maszyn i urządzeń, które miały usprawnić jej procesy produkcyjne. W związku z tym, wnioskodawca zapytał, czy może jednorazowo odliczyć 50% kosztów zakupu robotów przemysłowych, zgodnie z art. 38eb ustawy o CIT.
Stanowisko spółki – dlaczego miała prawo odliczyć 50% kosztów?
Spółka X argumentowała, że ustawodawca jasno wskazał, iż ulga na robotyzację obejmuje jednorazowe odliczenie 50% wydatków poniesionych na nabycie fabrycznie nowych robotów przemysłowych oraz urządzeń peryferyjnych. Zdaniem firmy, takie wydatki można rozliczać niezależnie od odpisów amortyzacyjnych, które wynikają z przepisów ustawy o CIT. Z tego powodu spółka była przekonana, że koszty kwalifikowane w ramach ulgi mogą być odliczone jednorazowo w roku ich poniesienia.
Argumenty spółki opierały się na następujących założeniach:
- Jednorazowość ulgi – Ustawa wskazuje na możliwość odliczenia 50% kosztów związanych z robotyzacją w roku podatkowym, w którym wydatki zostały poniesione.
- Brak związku z amortyzacją – Spółka uważała, że ustawodawca nie wskazał w przepisach, że ulga musi być powiązana z odpisami amortyzacyjnymi, co pozwalałoby na jednorazowe odliczenie 50% kosztów.
- Cel ulgi – Według firmy, intencją ustawodawcy była promocja robotyzacji jako kluczowego elementu zwiększenia konkurencyjności polskich przedsiębiorstw.
Stanowisko Dyrektora KIS – dlaczego uznano za nieprawidłowe stanowisko Spółki?
DKIS odrzucił stanowisko Spółki, uznając, że interpretacja przepisów dokonana przez wnioskodawcę była nieprawidłowa. Zdaniem organu podatkowego, ulga na robotyzację nie przewiduje jednorazowego odliczenia kosztów w pełnej wysokości w roku poniesienia wydatku, jeśli zakupiony sprzęt podlega amortyzacji. Innymi słowy, DKIS podkreślił, że odliczenie 50% kosztów musi być rozliczane zgodnie z zasadami amortyzacji.
Co można odliczyć w ramach ulgi na robotyzację?
Na podstawie art. 38eb ust. 2 ustawy o CIT, przedsiębiorcy mogą odliczyć koszty uzyskania przychodów związane z nabyciem fabrycznie nowych:
- robotów przemysłowych,
- maszyn i urządzeń peryferyjnych do robotów przemysłowych funkcjonalnie z nimi związanych,
- maszyn, urządzeń oraz innych rzeczy, funkcjonalnie związanych z robotami przemysłowymi, służących zapewnieniu ergonomii oraz bezpieczeństwa pracy w odniesieniu do stanowisk pracy, gdzie zachodzi interakcja człowieka z robotem przemysłowym, w szczególności czujników, sterowników, przekaźników, zamków bezpieczeństwa, barier fizycznych (ogrodzenia, osłony) czy optoelektronicznych urządzeń ochronnych (kurtyny świetlne, skanery obszarowe),
- maszyn, urządzeń lub systemów służących do zdalnego zarządzania, diagnozowania, monitorowania lub serwisowania robotów przemysłowych, w szczególności czujników i kamer,
- urządzeń do interakcji pomiędzy człowiekiem a maszyną do robotów przemysłowych.
Koszty te obejmują także zakup wartości niematerialnych i prawnych niezbędnych do uruchomienia robotów oraz usług szkoleniowych związanych z ich obsługą.
Definicja robota przemysłowego według prawa
Zgodnie z art. 38eb ust. 3 ustawy o CIT, przez robota przemysłowego rozumie się automatycznie sterowaną, programowalną, wielozadaniową i stacjonarną lub mobilną maszynę, o co najmniej 3 stopniach swobody, posiadającą właściwości manipulacyjne bądź lokomocyjne dla zastosowań przemysłowych, która spełnia łącznie następujące warunki:
- wymiana danych w formie cyfrowej z urządzeniami sterującymi i diagnostycznymi lub monitorującymi w celu zdalnego: sterowania, programowania, monitorowania lub diagnozowania;
- połączenie z systemami teleinformatycznymi, usprawniającymi procesy produkcyjne podatnika, w szczególności z systemami zarządzania produkcją, planowania lub projektowania produktów;
- monitoring przy pomocy czujników lub kamer lub innych podobnych urządzeń;
- integracja z innymi maszynami w cyklu produkcyjnym podatnika.
Okres obowiązywania ulgi
Odliczenie ulgi na robotyzację, zgodnie z art. 38eb ust. 5 ustawy o CIT, dotyczy wydatków poniesionych od początku roku 2022 do końca roku podatkowego 2026.
Kiedy przysługuje ulga?
Warunkiem skorzystania z ulgi jest fakt, że wydatki muszą być uznane za koszty uzyskania przychodów. W przypadku środków trwałych, co do których nie mają zasady szczególne dotyczące jednorazowej amortyzacji, wydatki rozliczane są podatkowo poprzez odpisy amortyzacyjne. Zgodnie z przepisami, przedsiębiorca może zatem skorzystać z ulgi w momencie, gdy środki trwałe, takie jak roboty, zostaną wprowadzone do ewidencji środków trwałych i podlegają amortyzacji. Odliczenie dotyczy 50% wartości odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od tych środków trwałych.
Jakie ograniczenia dotyczą ulgi?
Warto zauważyć, że nie jest możliwe jednorazowe odliczenie pełnej wartości robotów w roku ich nabycia. Odliczenie ulgi na robotyzację odnosi się do amortyzacji, co oznacza, że odliczenia można dokonywać stopniowo, w latach 2023–2026. Ulga nie dotyczy także kosztów uzyskania przychodów z zysków kapitałowych, a jedynie tych związanych z działalnością operacyjną przedsiębiorstwa.
Wnioski płynące z interpretacji
Instytut Cen Transferowych podziela stanowisko wyrażone przez DKIS w interpretacji z dnia 17 lipca 2024 r. (sygn.: 0111-KDIB2-1.4010.237.2024.1.AR). Fakt, że Spółka poniosła wydatki na nowoczesne roboty przemysłowe nie gwarantuje automatycznie możliwości odliczenia pełnych kosztów w ramach ulgi. Wprawdzie przepisy art. 38eb ustawy o CIT nie odnoszą się wprost do kosztów podatkowych wynikających z odpisów amortyzacyjnych, niemniej jednak ulga dotyczy czynności związanych z nabywaniem środków trwałych, których koszt nabycia rozliczany jest podatkowo co do zasady w czasie, uwzględniając stawki wynikające z załącznika nr 1 do ustawy o CIT, z wyjątkami, m.in. wskazanymi w przepisach art. 16k ust. 7 i 14 ustawy o CIT. Zatem to odpis amortyzacyjny – jako koszt uzyskania przychodu – stanowi koszt kwalifikowany podlegający odliczeniu w ramach ulgi na robotyzację, a nie wydatek poniesiony na nabycie danego urządzenia.
Podsumowanie
Ulga na robotyzację jest atrakcyjnym narzędziem dla firm, które inwestują w automatyzację procesów produkcyjnych. Niemniej jednak, jak wynika z omawianej interpretacji, przedsiębiorstwa muszą dokładnie zrozumieć, jakie wydatki mogą zostać odliczone od podstawy opodatkowania i w jaki sposób należy je rozliczać. W przypadku środków trwałych, takich jak roboty przemysłowe, odliczenie 50% kosztów może być rozłożone na lata zgodnie z przepisami o amortyzacji.
Dlatego, zanim zdecydujemy się na skorzystanie z ulgi, warto skonsultować się z doradcą podatkowym, aby uniknąć nieporozumień i potencjalnych sporów z organami podatkowymi.
